DÖRT KAİDE القواعد األربعة DÖRT KAİDE. Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a)

Transkript

1 القواعد األربعة DÖRT KAİDE Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) 1

2 Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) diyor ki: 1 Büyük arşın Kerim Rabbi olan Allah tan isteğim şudur ki; dünya ve ahirette seni korusun. Nerde olursan ol, o seni mübarek kılsın. Seni verildiğinde şükreden, musibet anında sabreden günah işlediği zaman da tevbe, istiğfar eden kullarından eylesin. İşte bu üç şey dünya ve ahiret saadetinin adresidir. Allah seni itaatine muvaffak kılsın, bil ki; Muhakkak ki İbrahim (a.s)'in milleti olan hanifiyye (haniflik), dini bir olan Allah a halis kılıp yalnızca ona ibadet etmektir. [Allah bütün insanlara bunu emretmiş ve onları bunun için yaratmıştır.] 2 Allah (c.c) Şöyle buyuruyor: }و م ا خ ل ق ت ا ل ن و األ ن س إ ال ل ي ع ب د ون { Ben cinleri ve insanları ancak bana kulluk (ibadet) etsinler diye yarattım. (Zariyat 56) Allah, seni kendisine ibadet için yarattığını öğrendiysen bil ki; Bir ibadetin, ibadet adını alabilmesi için, mutlaka Tevhidle birlikte olması gerekir. Nasıl ki taharetsiz (abdestsiz) kılınan bir namaz namaz olarak isimlendirilemezse tevhidsiz ibadet de ibadet olarak isimlendirilemez. Abdesti bozulan kimsenin tahareti geçerli olmayacağı gibi içine şirk karışan bir ibadet de geçerli olmaz. Allahu teala'nın şu kavlinde olduğu gibi; }م اك ا ن ل ل م ش ر ك ي أ ن ي ع م ر وا م س اج د أ ع م ا ل م و ف الن ا ر ه م خ ال د و ن } ب ال ك ف ر أ ن ف س ه م ع ل ى ش اه د ي ن ا لل أ ول ئ ك ح ب ط ت "Müşriklerin, kendi küfürlerine kendileri şahid iken, Allah ın mescidlerini imar etme hakları yoktur. İşte bunlar yaptıkları boşa gitmiş olanlardır ve bunlar ateşte ebedi kalacaklardır" (Tevbe: 17) 3 Şirkin ibadete karıştığı zaman bozduğunu ve ameli boşa çıkarttığını ve sahibini ebedi cehenneme düşürdüğünü öğrendiysen, sana düşen en önemli vazifenin bunu öğrenmek olduğunu bilmiş oldun. Allah tan isteğim, seni bu tuzaktan yani şirke bulaşmaktan korumasıdır. Bu hususta Yüce Allah şöyle buyuruyor: }إ ن ا ه لل ال ع ظ يما { ي غ ف ر أ ن ي ش ر ك ب ه و ي غ ف ر م ا د و ن ذ ل ك ل م ن ي ش اء و م ن ي ش ر ك ب ا ه لل ف ق د اف ت ر ى إ ث ا 1 Ed-Durar'us Seniyye, 2/23-26, Muellefat'uş Şeyh Muhammed bin Abdilvehhab, 1/ Bu kısım Durar'us Seniye'de mevcuttur. Muellefat'uş Şeyh Muhammed bin Abdilvehhab içersinde yer alan "Kavaid'ul Erbaa" metninde yoktur. 3 Bu ayet Durar'us Seniye'de zikredilmiştir. 2

3 Allah kendisine şirk koşulmayı asla affetmez, bunun dışındaki günahları ise dilediği kimseler için bağışlar. Kim Allah'a şirk koşarsa, doğrusu büyük bir günahla iftira etmiş olur. (Nisa,48) Bunu sağlayabilmek için de, Allah ın (c.c) kitabında zikretmiş olduğu şu dört kaideyi bilmek gerekir: 1 - Birinci Kaide: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem in savaştığı kâfirler, Allah ın yaratan, rızıklandıran, yeryüzünde olup biten işleri çeviren olduğunu kabul etmişlerdi, fakat bu ikrarları müslüman olmalarına yetmedi. Buna dair delil Allah ın şu ayetidir: }ق ل م ن ي ر ز ق ك م م ن الس م اء و األ ر ض أ م ن ي ل ك الس م ع و األ ب ص ا ر و ي ر ج ال م يه ت م ن ا ل هي و م ن ي د به ر األ م ر ف س ي ق ول ون ا لل ف ق ل أ ف ا ت ق ون { و م ن ي ر ج ا ل ي م ن ال م يه ت (Ey Muhammed!) De ki; Gökten ve yerden sizi rızıklandırıp duran kimdir? Yahut Kulak ve gözlerinize asıl sahip olan kimdir? Ölüden diriyi, diriden de ölüyü kim çıkarıyor? Bütün işleri bir düzen içinde kim idare ediyor? Onlar Allah'tır diyeceklerdir. De ki: o halde niçin sakınmıyorsunuz? (Yunus 31) 2 İkinci Kaide: Müşrikler şöyle diyordu: Biz ancak Allah a yakınlaşmak ve şefaati elde etmek için onlara dua ediyor ve yöneliyoruz. Kurbet (yani Allah a yakınlaşmak için putlarına ibadet etmeleri) hakkında Yüce Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }و ال ذ ين ا ت ذ وا م ن د ون ه أ و ل ي اء م ا ن ع ب د ه م إ ال ل ي ق هر ب ون ا إ ل ه م ف يه ي ت ل ف ون إ ن ا لل ال ي ه د ي م ن ه و ك اذ ب ك ف ار { ا لل ز ل ف ى إ ن ا لل ي ك م ب ي ن ه م ف م ا Ondan başkasını veli edinenler, biz onlara ancak bizi Allah a daha çok yaklaştırmaları için ibadet ediyoruz derler, Allah onların İhtilaf ettikleri hususlarda elbette hüküm verecektir. Elbette Allah yalancı ve kâfir olan kimseye hidayet etmez. (Zümer 3) (Müşriklerin) Şefaat (anlayışları) hakkında ise Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }و ي ع ب د ون م ن د ون ا لل م ا ال ي ض ر ه م و ال ي ن ف ع ه م و ي ق ول ون ه ؤ الء ش ف ع اؤ ن ا ع ن د ا لل { Onlar Allah ı bırakıp kendilerine ne zarar ne de fayda verebilecek şeylere tapıyorlar ve bunlar Allah katında bizim şefaatçilerimizdir diyorlar. (Yunus 18) Şefaat (Aracılık, yardım) menfi (reddedilen) ve de müsbet (kabul edilen) şefaat olmak üzere iki Kısımdır: 1- Menfi şefaat: (Reddedilen şefaat anlayışı) Allah ın dışında kimsenin güç yetiremeyeceği hususlarda Allah tan başkasından istenen şefaat. Allah (c.c) şöyle buyuruyor: 3

4 }ي ا أ ي ه ا ال ذ ين آم ن وا أ نف ق وا و ال ك اف ر ون ه م الظ ال م ون { م ا ر ز ق ن اك م ه م ن ق ب ل أ ن ي أ ت ي و م ال ب ي ع ف يه و ال خ ل ة و ال ش ف اع ة Ey iman edenler! Kendisinden artık alış veriş dostluk ve kayırma bulunmayan gün (kıyamet) gelmeden önce size verdiğimiz rızıktan hayır yolunda harcayın. Kafirler zalimlerin ta kendisidir. (Bakara 254) 2- Müspet şefaat: (Kabul edilen şefaat anlayışı) [Sadece Allah'ın kadir olduğu hususlarda] 4 Allah tan istenilen şefaattir. Allah, amelinden ve sözünden razı olduğu kimselere izninden sonra şefaat hakkı verir ve de bu şefaatçiye yapılmış bir ikramdır. Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }م ن ذ ا ال ذ ي ي ش ف ع ع ن د ه إ ال ب إ ذ ن ه } O nun izni olmadan O nun yanında kim şefaat edebilir. (Bakara 255) Üçüncü Kaide: Allah ın Resulü sallallahu aleyhi ve sellem çeşitli ilahlara tapan insanlara gönderildi. Onlardan bazıları nebilere, bazıları salih kimselere, bazıları ağaçlara, bazıları taşlara, bazıları güneşe, bazıları aya tapmaktaydı. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ise aralarında hiçbir fark görmeden hepsine savaş açtı. Yüce Allah şöyle buyuruyor: }و ق ا ل وه م ح ت ال ك ون ف ت ن ة و ي ك ون ال هد ين ك ل ه لل { Fitne ortadan kalkıncaya ve din tamamen Allah ın oluncaya kadar onlarla savaşın! (Enfal 39) a - Güneşe ve aya ibadet edenler hakkında Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }و م ن آي ا ه الل ي ل و الن ه ار و الش م س و ال ق م ر ال س ج د وا ل لش م س و ال ل ل ق م ر و اس ج د وا لل ال ذ ي خ ل ق ه ن إ ن ك ن ت م إ ي اه ع ب د ون { "Gece ile gündüz güneş ile ay O'nun ayetlerindendir. Güneşe ve aya secde etmeyin. Eğer yalnız Allah'a ibadet etmek istiyorsanız, bunları yaratana secde edin." (Fussilet: 41/37) b - Meleklere ibadet edenler hakkında Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }و ال ي أ م ر ك م أ ن ت خ ذ وا ال م ائ ك ة و الن ب يه ي أ ر ب ابا { "Allah size melekleri ve peygamberleri rabler edinmenizi emretmez. (Ali-İmran 80) c - Rasullere ibadet edenler hakkında Allah (c.c) şöyle buyuruyor: 4 Bu ilave Durar'us Seniye'de mevcuttur. 4

5 }و إ ذ ق ال ا لل ي ا ع يس ى اب ن م ر ي أ أ ن ت ق ل ت ل لن اس ا ت ذ و ن و أ ه م ي إ ل ي م ن د ون ا لل ق ال س ب ح ان ك م ا ي ك ون ل أ ن أ ق ول م ا ل ي س ل ب هق إ ن ك ن ت ق ل ت ه ف ق د ع ل م ت ه ع ل م م ا ف ن ف سي و ال أ ع ل م م ا ف ن ف س ك إ ن ك أ ن ت ع ا م ال غ ي وب } "Allah: "Ey Meryemoğlu İsa! İnsanlara, Allah'ı bırakıp beni ve annemi iki ilah edinin, diye sen mi söyledin?" dediğinde: "Seni tenzih ederim, hakkım olmayan bir sözü söylemek bana yakışmaz. Eğer öyle söylemişsem, Sen onu bilirsin. Sen benim nefsimde olanı bilirsin, ama ben Senin nefsinde olanı bilmem. Gerçekten, gaybleri bilen Sensin Sen. (Maide: 5/116) d - Salih kimselere tapanlar hakkında Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }أ ول ئ ك ال ذ ين ي د ع ون ي ب ت غ ون إ ل ر ه ب م ال و س يل ة أ ي ه م أ ق ر ب و ي ر ج ون ر ت ه و ي اف ون ع ذ اب ه إ ن ع ذ اب ر به ك ك ان م ذ ورا } "O yalvardıkları da Rabblerine yaklaşmak için vesile ararlar; O'nun rahmetini umar, azabından korkarlar. Çünkü Rabbinin azabı, cidden korkunçtur. " (İsra: 17/56-57) e - Taş ve ağaçlara ibadet edenler hakkında Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }أ ف ر أ ي ت م ال ا ت و ال ع ز ى و م ن اة الث ال ث ة األ خ ر ى{ "Gördünüz mü o Lat ve Uzza'yi ve üçüncü put olan Menat'ı? " (Necm: 53/19-20) ع ن أ ب و اق د الل ي ث هي ق ا ل:ك ن ا م ع ر س و ل ا لل ب ن ي و ن ن ح د يث و ع ه د ب ك ف ر ف م ر ر ن ا ع ل ى ش ج ر ة ي ض ع ال م ش ر ك و ن ع ل ي ها أ س ل ح ت ه م ي ق ا ل ل ا: ذ ات أ ن و اط ف ق ل ن ا: ي ا ر س و ل ا لل "اج ع ل ل ن ا ذ ا ت أ ن و اط موس ى ع ل ي ه أ ن و اط ك م ا ل م ذ ا ت ف ق ا ل: ا لل ه أ ك ب ه ر قهل تهم ك م ا ق ال أ ه ل ه ال ك ت اب ل ه الس ال هم : اج ع ل ل ن ا إ ل ه ا ك م ا ل هم آل ة هث ق ال ر ه سو هل ا لل : إ ن هك م س ت ر ك ب ه ون س ن ن م ن ك ان ق ب ل هك م " Ebu Vakıd El-Leysi şöyle diyor: "Rasulullah (s.a.s) ile Huneyn'e çıktık. Biz henüz küfürden yeni dönmüştük. Müşriklerin, silahlarını astıkları bir ağaçları vardı. Buna "Zatı Envat" denilirdi. İşte biz de bu ağacın olduğu yere geldik. Burada Rasulullah (s.a.s)'e: "Bize müşriklerin bu zatı Envatları gibi bir Zatu envat tayin et " dedik. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Allahu Ekber! Varlığım elinde olan Allah'a yemin ederim ki, şu sözünü ettiğiniz şey tıpkı, Ehli kitabın (yani İsrailoğullarının) Musa (as)'a: "Ey Musa! Onların ilahları gibi, bize bir ilah yap!" (Araf: 7/ ) demelerine benziyor. Nefsim elinde olan Allah'a yemin olsun ki, siz sizden öncekilerin yolunu olduğu gibi takip edeceksiniz." 5 5 Ahmed: 5/218 no: 20892; Tirmizi, Fiten: 18 no: 2180, Ebu Davud et-tayalisi no: 1346 Hadisin, müellifin kaydettiği şekilde bir lafzına rastlayamadık. Değişik lafızlarla rivayet edilen bu hadisin müellifin lafzına en yakın 5

6 Dördüncü Kaide: Şüphesiz günümüzdeki müşriklerin şirki önceki müşriklerin şirkinden daha şiddetlidir. Çünkü önceki müşrikler refahta Allah a şirk koşmaya başlarlardı, sıkıntı anında şirkten sakınır sadece Allah a yönelirlerdi. Günümüzün müşrikleri ise rahatlık olsun, sıkıntı olsun her hallerinde Allah a ortak koşmaktadır. Yüce Allah (c.c) şöyle buyuruyor: }ف إ ذ ا ر ك ب وا ف ال ف ل ك د ع و ا ا لل م ل ص ي ل ه ال هد ين ف ل م ا ن اه م إ ل ال ب هر إ ذ ا ه م ي ش ر ك ون { Onlar gemiye binip tehlikelerle yüz yüze geldiklerinde Dini yalnız Allah a has kılarak o na yalvarırlar. Fakat Allah kendilerini Sağ salim karaya çıkarıp kurtarınca da hemen Allah a şirk (ortak) koşmaya başlarlar. (Ankebut 65) }و م ن أ ض ل م ن ي د ع و م ن د و ن ا لل م ن ال ي س ت ج ي ب ل ه إ ل ي و م ال ق ي ام ة و ه م ع ن د ع ائ ه م غ اف ل ون } "Allah dan başka kendisine kıyamete kadar cevap veremeyecek olan ve kendilerine yapılan duadan habersiz olan kimselere dua eden kişiden daha sapık kim olabilir?" (Ahkaf: 5) 6 Allah en doğrusunu bilendir. Rasulullah a, ailesine ve ashabına salat u selam olsun. şekli, tesbit edebildiğimiz kadarıyla Tayalisi'nin rivayetidir. O yüzden tercümeye Tayalisi'nin Müsned'indeki lafzı koyduk. Müellifin kaydettiği haliyle hadisi görmek isteyenler Arapça metne müracaat edebilir. Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir. Ebû Vakîd Leysî nin ismi Harîs b. Avf tır. Bu konuda Ebû Saîd den ve Ebû Hüreyre den de hadis rivâyet edilmiştir. demektedir. 6 Bu ayet, Durar'us seniye'de zikredilmiştir. 6